ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΒΗΜΑ: Η θέση θεραπείας και η αξονική σχεδιασμού
Κατά την πρώτη επίσκεψη η ιατρός σας θα σας υποβάλλει στην αξονική τομογραφία σχεδιασμού η οποία εκτελείται στην ακριβή θέση της ακτινοθεραπείας.
Η θέση της θεραπείας οφείλει να είναι απλή, άνετη, να επιτρέπει την πιστή αναπαραγωγή της καθημερινά και για όλες τις συνεδρίες και να εξασφαλίζει την αξιόπιστη είσοδο των δεσμών της ακτινοβολίας στο σώμα, σύμφωνα με το σχεδιο θεραπείας.
Εάν πρόκειται να ακτινοβοληθεί περιοχή της κεφαλής και του τραχήλου κατασκευάζεται μάσκα ακινητοποίησης ειδική για εσας.
Εάν πρόκειται για ακτινοβόληση του μαστού ή περιοχής του θώρακα θα σας ζητηθει να σηκώσετε τα χέρια επάνω από την κεφαλή και να κρατειστε την λαβη της συσκευής του μαστου ,« θέση μαστού».
Εάν πρόκειται να ακτινοβοληθεί η περιοχή της πυέλου θα σας ζητηθεί να έχετε πιει 2 –3 ποτήρια νερό μισή ώρα πρίν , ώστε να είναι η κύστη σας πλήρης « πρωτόκολο κύστεως».
Αυτή η απλή προετοιμασία έχει αποδειχθεί ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να προφυλάσσεται από την ακτινοβολία το λεπτό έντερο καθώς αυτό σπρώχνεται από την γεμάτη κύστη εξω από την λεκάνη και από την περιοχη της υψηλής δόσεως «τεχνικες προστασίας λεπτού εντέρου».
Εάν πρόκειται να ακτινοβοληθεί περιοχή του ορθοπρωκτικού σωλήνα θα σας ζητηθεί να ξαπλώσετε μπρούμυτα σε ειδικό άνετο στρώμα που ακινητοποιεί την κοιλιακη χώρα, « belly board».
Η αξονική τομογραφία σχεδιασμού είναι απλή και εκτελείται τάχιστα. Δεν χρειάζονται ενδοφλέβια ή από του στόματος σκιαγραφικά.
Το προσωπικό του τμήματος, οι τεχνολόγοι ακτινοθεραπείας είναι απόλυτα εξειδικευμένοι για την εκτέλεσή της και οπωσδήποτε η ιατρός σας παρίσταται σε αυτήν και επιβλέπει .
ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΒΗΜΑ: Ο σχεδιασμός της θεραπείας
Οι τομες της αξονικής τομογραφιας μεταφέρονται ηλεκτρονικά στο σύστημα σχεδιασμού. Εδώ σε καθε μία τομή η γιατρός θα σχεδιάσει την περιοχή τού όγκου που θα ακτινοβοληθεί και την θέση των φυσιολογικών οργάνων που δεν πρέπει να ακτινοβοληθούν. Ο σχεδιασμός γίνεται με βάση το διεθνές πρωτόκολλο ICRU 62 .
- GTV, GROSS TUMOR : Ο κακοήθης όγκος ή η κοίτη του εάν έχει προηγηθεί εγχείρηση χρωματίζεται κοκκινος
- CTV, CLINICAL TUMOUR VOLUME: Περικλείει τον προηγούμενο με όριο ασφαλείας.Περιλαμβάνει τις γύρω επεκτασεις τού όγκου και τους λεμφαδενικούς σταθμούς.Χρωματίζεται ροζ.
- PTV. PLANNING TUMOUR VOLUME: Περικλείει τον προηγούμενο με ένα ‘οριο ασφαλείας. Είναι η περιοχή που θα ακτινοβοληθεί με μία ομοιόμορφη δόση ώστε να θεραπευθει το CTV. Ζωγραφίζεται γαλάζιος.
- ΟΑR, ORGANS AT RISK: TA ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΗΘΟΥΝ ΠΕΡΑΝ ΜΙΑΣ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗΣ ΔΟΣΗΣ. ΟΝΟΜΑΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΔΟΣΟΠΕΡΙΟΡΙΣΤΙΚΑ.Ο ΝΩΤΙΑΙΟΣ ΜΥΕΛΟΣ, Ο ΠΝΕΥΜΟΝΑΣ , ΤΟ ΛΕΠΤΟ ΕΝΤΕΡΟ, Η ΟΥΡΟΔΟΧΟΣ ΚΥΣΤΗ, ΤΟ ΒΡΑΧΙΟΝΙΟ ΠΛΕΓΜΑ ΕΙΝΑΙ ΜΕΡΙΚΑ ΑΠΟ ΑΥΤΑ. Χρωματίζονται με διάφορα χρώματα.
Το πολύπλοκο γράφημα που προκυπτει παραλαμβάνει ο ακτινοφυσικός του τμήματος της ιατρικής φυσικής του κέντρου.
Αυτός εφαρμόζει τις δέσμες της ακτινοβολιας με όλα τα φυσικά και γεωμετρικά τους χαρακτηριστικά και παράγει το Πλανο Θεραπείας και τις Ισοδοσιακές καμπύλες ,isolines.
Η διαδικασία είναι επίπονη , απαιτεί ειδικές γνώσεις και εμπειρία από τον ακτινοφυσικό, ακόμη και γνώσεις ιατρικής και ογκολογίας. Η συνεργασία με την γιατρό είναι συνεχής.
Δοκιμάζονται διάφορες παράμετροι μεχρι να καταλήξουμε στο βέλτιστο πλάνο, που ειναι αυτο που χορηγεί την μέγιστη δόση στο PTV και την ελάχιστη στους OAR.
Η συγκριση των πλάνων γίνεται αντικειμενικά με την σύγκριση των γραφικών παραστάσεων της σχέσης Δόσης – Οργάνου στα ονομαζόμενα ιστογράμματα DOSE VOLYME HISTOGRAMS , DVH.
Μετά την τελική επεξεργασία και την επιλογή του πλάνου θεραπείας αυτό αποστέλλεται με ηλεκτρονικό τρόπο στο λογισμικό σύστημα των γραμμικών επιταχυντών. Η ακτινοβόληση ελεχεται απο τον ηλεκτρονικό υπολογιστή.
Στο ακτινοθεραπευτικό τμήμα του ΙΔΘ εφαρμόζονται αυστηροί έλεγχοι της ποιότητας και της πιστότητας της χορηγούμενης ακτινοθεραπείας και τηρούνται ολοι οι κανόνες της ακτινοπροστασίας με βάση τα διεθνή πρότυπα.
ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΒΗΜΑ: Η έναρξη και η πρώτη συνεδρία
Κατά την πρώτη συνεδρία σάς υποδέχεται και σάς συνοδεύει στον γραμμικό επιταχυντή η γιατρός σας. Οι υπευθυνοι τεχνολόγοι ακτινοθεραπείας θα σας τοποθετήσουν στην θεση θεραπείας , θα σας ζητήσουν να παραμείνετε ακίνητοι αναπνέοντας ήρεμα.Η γιατρός θα ελέγξει τα πεδία της ακτινοθεραπείας και στην συνέχεια θα αποχωρήσουμε απο τον χώρο του μηχανήματος .
Απο τον χώρο του χειριστηρίου θα τεθεί σε λειτουργία ο γραμμικός επιταχυντης και έτσι θα λάβετε την πρωτη ακτινοβολία.Οι τεχνολόγοι σας παρακολουθούν συνεχώς από την κάμερα και σας ακούουν από το μικρόφωνο.. Η γιατρός σας είναι εκεί και επιβλέπει. Ο γραμμικός θα παρει αυτόματα τις θέσεις του , 3 η 4 συνήθως. Εσείς δεν νοιώθετε τίποτε, παραμένετε ακίνητοι , διατηρώντας την θέση σας και αναπνέετε ήρεμα. Μπορούμε να σταματήσουμε και να είμαστε κοντά σας αμέσως, εάν το χρειαστείτε.
Η συνεδρία διαρκει λίγα δευτερόλεπτα σε κάθε μία απότις θέσεις του γραμμικού.
Οταν ολοκληρωθεί θα μπούμε εμέις μέσα , θα σας βοηθήσουμε να κατεβείτε απο το κρεββατι θεραπείας, να ντυθείτε και να βγείτε από τον θάλαμο θεραπείας.
Εδώ σταματά και το άγχος σας γιά την ακτινοθεραπεία και μας λέτε ανακουφισμένοι « αυτό ήταν?»
ΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΒΗΜΑ: Οι επόμενες συνεδρίες
Οι επόμενες συνεδρίες θα επαναλαμβάνονται με όμοιο τρόπο. Στην πορεία η γιατρός σας μπορει να αλλαξει το πλάνο θεραπείας, να μειώσει ή να αυξήσει την ημερήσια δόση,ή .. να εντοπίσετε εσείς αλλαγές στην θεραπεία, ( ξέρουμε ότι μετρατε όσο είσαστε μέσα και μετά μάς λέτε οτι ήταν λιγότερη σήμερα!!)
Να είσαστε απόλυτα βέβαιοι ότι όλα εκτελούνται με αυτοματοποιημένο τρόπο , οι παράμετροι ελέγχονται εξαντλητικά και πολλές φορές, τα μηχανήματα υπόκεινται σε συνεχείς περιοδικούς ελεγχους και κάθε παρέκκλιση διορθώνεται επι τόπου.
Θα είσαστε προετοιμασμένοι για κάποα ημέρα αλλαγής του ραντεβού σας ή καθυστέρησης της συνεδρίας ή και αναβολής ακόμη αυτής γιατί το «μηχάνημα έχει service». Η γιατρός σας θα συμπληρώσει την συνεδρία η θα τροποποιήσει την θεραπεία , χωρίς συνέπειες για την υγεία σας.
Το Κεντρο εχει ιδιαίτερη ευαισθησία στα θεματα της ακτινοθεραπευτικής ογκολογίας και μας εχει αποδείξει έμπρακτα οτι δεν φείδεται κόπων τε και χρημάτων , όταν πρόκειται να διασφαλίσει την υψηλή ποιότητα της παροχής υπηρεσιών στο Ακτινοθεραπευτικό Τμήμα.